Όσο το μωράκι σας μεγαλώνει και οι διατροφικές του ανάγκες τροποποιούνται. Γύρω στους 4-6 μήνες έρχεται η χρονική στιγμή να εισαχθούν στο διαιτολόγιο του κι άλλες τροφές, πέρα από το πολύτιμο μητρικό γάλα ή το τροποποιημένο γάλα αγελάδας. Σκεφτείτε ότι τον πρώτο χρόνο το πλασματάκι σας αναπτύσσεται πιο γρήγορα από οποιοδήποτε άλλο στάδιο της υπόλοιπης ζωής του. Χρειάζεται λοιπόν θρεπτικά συστατικά και ενέργεια από διάφορες διατροφικές πηγές, για να μεγαλώσει σωστά. Ήρθε λοιπόν η ώρα του απογαλακτισμού, της σταδιακής δηλαδή εισαγωγής κι άλλων τροφών στο διαιτολόγιο του, εκτός από το γάλα.
- Γιατί πρέπει να απογαλακτίζονται τα βρέφη;
Οι διατροφικές τους ανάγκες αυξάνονται λόγω της ταχύτατης ανάπτυξης τους. Μετά τους 4-6 μήνες τα αποθέματα σιδήρου, που είχαν δημιουργηθεί στον οργανισμό του βρέφους κατά την εγκυμοσύνη εξαντλούνται, αλλά και ο ψευδάργυρος που περιείχε το μητρικό γάλα έχει μειωθεί, σε σχέση με τους πρώτους μήνες. Αυτές και άλλες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά και ενέργεια κάνουν αναγκαία την εισαγωγή νέων τροφών γύρω στους 4-6 μήνες. - Πότε μπορεί να ξεκινήσει ο απογαλακτισμός;
Η ημιστερεά τροφή μπορεί να ξεκινήσει στους 4 μήνες και όχι νωρίτερα. Πριν από αυτή την ηλικία το βρέφος μπορεί να καταπιεί μόνο υγρά. Από τον 4ο μήνα μπορεί να κινήσει τη γλώσσα του και να καταπιεί την ημιστερεά τροφή. Επιπλέον το πεπτικό του σύστημα, μέχρι τον 4ο μήνα, μπορεί να πέψει μόνο τη λακτόζη του γάλακτος και όχι το άμυλο. Μην βιάζεστε λοιπόν! Συμβουλευτείτε τον παιδίατρο σας για τη στιγμή που το μωράκι σας θα είναι αναπτυξιακά έτοιμο. - Με ποιο τρόπο εισάγονται οι καινούριες τροφές;
Τον 5ο περίπου μήνα, το ρυζάλευρο εμπλουτισμένο με γάλα σε μεγάλη αραίωση, είναι συνήθως η πρώτη νέα τροφή που εισάγεται στη διατροφή του βρέφους. Σταδιακά η δοσολογία μεγαλώνει. Η κάθε καινούρια τροφή εισάγεται με διαφορά μιας εβδομάδας περίπου από την προηγούμενη. Είναι σημαντικό να εισάγεται μόνο μια τροφή τη φορά, ώστε να εντοπιστούν τυχόν αλλεργίες που έχει το βρέφος. H επόμενη τροφή που μπαίνει είναι συνήθως τα πολτοποιημένα φρούτα, με προτεινόμενη σειρά : μήλο, μπανάνα, αχλάδι, πολτοποιημένα ή βρασμένα και αποφλοιωμένα. Τα υπόλοιπα φρούτα μπαίνουν σταδιακά μέχρι τον 9ο μήνα με τελευταία το πορτοκάλι, τη φράουλα, το σύκο και το ακτινίδιο.
Ένα μήνα μετά, από την χρονική στιγμή που θα ξεκινήσουν οι στερεές τροφές, μπορεί να εισαχθεί στη διατροφή η χορτόσουπα, με ένα λαχανικό να προστίθεται τη φορά. Κάθε 2-3 μέρες περίπου, καρότο, πατάτα, κολοκυθάκι, φασολάκια και σιγά σιγά τα υπόλοιπα λαχανικά. Θα τα δίνετε στο μωρό καλά βρασμένα και αλεσμένα.
Από τον 7ο μήνα μπορεί να εισαχθεί σταδιακά το κοτόπουλο και κατόπιν το μοσχάρι στο διαιτολόγιο. Επιλέγουμε άπαχο κρέας ή κοτόπουλο αλεσμένα που μπορούν να προστίθενται στη χορτόσουπα.
Στον 8ο μήνα το παιδί τρώει καθημερινά φρουτόκρεμα, κρέμα ρυζάλευρου ή δημητριακών και γεύμα χορτόσουπας ή κρεατόσουπας. Τα υπόλοιπα γεύματα του καλύπτονται από γάλα, μητρικό ή τροποποιημένο Το βρέφος μπορεί να μασήσει καλά μετά από τον πρώτο χρόνο, αλλά από τον 9ο μήνα μπορούν να δίνονται μικρά κομματάκια μαλακών τροφίμων (π.χ. μπανάνα, μπισκότα χωρίς ζάχαρη), για να αναπτύσσεται η στοματοκινητική ικανότητα του παιδιού. Στην ηλικία αυτή των 8 μηνών ένα ενδεικτικό ημερήσιο διαιτολόγιο είναι:- Μητρικός θηλασμός ή τροποποιημένο γάλα 2ου εξαμήνου.
- Φρουτόκρεμα με πολτοποιημένα φρέσκα φρούτα.
- Κίτρινα και πράσινα λαχανικά καλά βρασμένα και πολτοποιημένα με την προσθήκη κοτόπουλου ή μοσχαριού, κάποιες μέρες την εβδομάδα.
- Κρέμα δημητριακών εμπλουτισμένη με σίδηρο.
- Μητρικός θηλασμός ή τροποποιημένο γάλα 2ου εξαμήνου.Τον 9ο μήνα στη διατροφή του παιδιού θα μπει το ψάρι. Καλό είναι να το δίνετε με την μορφή ψαρόσουπας, με ρύζι και λαχανικά. Μετά τον 9ο μήνα μπορεί να μπει το αυγό στη διατροφή του παιδιού, αρχικά ο κρόκος και σταδιακά το ασπράδι.
Το εμπλουτισμένο παιδικό γιαούρτι μπορεί να μπει, σαν σνακ ανάμεσα στα γεύματα από τον 10ο μήνα. Φρέσκο γάλα αγελάδας ή γαλακτοκομικά προϊόντα που βασίζονται σε αυτό, όπως γιαούρτι, τυρί δεν συνιστώνται σε βρέφη κάτω των 12 μηνών. Έχει βρεθεί ότι ευθύνονται για πρόκληση αλλεργίας καθώς και αναιμίας από μικροαπώλειες αίματος από το πεπτικό.
Μετά το 12ο μήνα μπαίνουν σταδιακά περισσότερες τροφές στο διαιτολόγιο του παιδιού και ταυτόχρονα αρχίζει να δοκιμάζει και τα δικά σας φαγητά. Φροντίζοντας τη δική σας καθημερινή διατροφή θυμηθείτε ότι δίνετε στο παιδί σας σωστές διατροφικές συνήθειες.
- Ποια τρόφιμα πρέπει να αποφεύγουμε;
- Αλάτι: πάνω από τους 7 μήνες το βρέφος πρέπει να τρώει λιγότερο από 1gr αλάτι την ημέρα. Το γάλα του εμπορίου και του θηλασμού παρέχει τη σωστή ποσότητα αλατιού. Το αλάτι δεν πρέπει να προστίθεται στο φαγητό και αλμυρά φαγητά, όπως και επεξεργασμένα τρόφιμα, πρέπει να αποφεύγονται.
- Ζάχαρη: αποφύγετε να προσθέτετε ζάχαρη και μην δίνετε στα παιδιά γλυκά, διότι προκαλεί παχυσαρκία και τερηδόνα.
- Μέλι: το μέλι δεν πρέπει να δίνεται στα βρέφη κάτω του ενός χρόνου, διότι μπορεί να περιέχει σπόρους Clostridium botulinoum, που στο παιδικό οργανισμό μπορεί να επιφέρουν τοξικά συμπτώματα μέχρι θάνατο.
- Ξηρούς καρπούς: μέχρι το παιδί σας να γίνει 6 ετών, καθώς υπάρχει κίνδυνος να πνιγεί
- Τροφές με χαμηλά λιπαρά: δεν είναι κατάλληλες για παιδιά κάτω των 2 ετών
- Αγελαδινό γάλα: δεν το δίνουμε μέχρι το παιδί να γίνει ενός έτους.
- Τι υγρά πρέπει να προσλαμβάνουν τα βρέφη;
Μέχρι τον τέταρτο μήνα, επειδή οι νεφροί του βρέφους απεκκρίνουν περισσότερο νερό από ότι αυτοί του ενήλικα, το παιδί έχει μεγαλύτερο κίνδυνο αφυδάτωσης, που αυξάνεται όταν αρχίσουν να εισάγονται στη διατροφή του στέρεα τρόφιμα. Τα βρέφη που θηλάζουν δεν χρειάζονται πρόσθετα υγρά αλλά χρειάζονται επιπλέον νερό, αποστειρωμένο, στους πρώτους τέσσερις μήνες! Ο θηλασμός μπορεί να συνεχιστεί και μετά τον 6ο μήνα. Αν τον σταματήσετε, το παιδί πρέπει να λαμβάνει καθημερινά 500-600 ml κατάλληλο για βρέφη γάλα εμπορίου.
Σταδιακά λόγω της μείωσης του γάλατος είναι απαραίτητη η χορήγηση υγρών και κυρίως νερού. - Χρήσιμες συμβουλές:
- Αν μετά την εισαγωγή κάποιας τροφής παρατηρήσετε στο βρέφος εξανθήματα, διάρροια ή έμετο, καταρροή ή δύσπνοια (συμπτώματα πιθανής αλλεργικής αντίδρασης δηλαδή) διακόψτε την τροφή και ενημερώστε τον παιδίατρο.
- Μην αφήνετε μόνο το μωρό σας την ώρα που τρώει ή πίνει και αποφύγετε τα σκληρά φρούτα και τα άβραστα λαχανικά.
- Δώστε του χρόνο να εξοικειωθεί με το πλαστικό πιατάκι και το κουταλάκι του. Μην το πιέζετε, τις πρώτες μέρες δώστε του μέχρι 2-3 κουταλιές, ώστε να έλθει σε επαφή με το κουτάλι.
- Αν το μωρό σας δεν τρώει το φαγητό από το κουτάλι, δοκιμάστε να του δώσετε μικρές ποσότητες με την άκρη του καθαρού δαχτύλου σας. Σταδιακά θα επανέλθετε.
- Αφιερώστε του αρκετό χρόνο όταν τρώει και μην το ταΐζετε όταν είναι κουρασμένο ή εκνευρισμένο.
- Προσπαθήστε να είστε εσείς χαλαροί και ήρεμοι και καθίστε να φάτε μαζί με το μωρό σας. Είναι ευκαιρία να σας μιμηθεί!
- Μην επιμένετε να φάει κάτι αν η γεύση δεν του αρέσει ή δεν θέλει άλλο. Το μωράκι σας πρέπει να νιώσει την ώρα του φαγητού σαν ευχαρίστηση κι όχι σαν κάποια υποχρέωση που του επιβάλλετε.
- Εμπιστευτείτε το παιδί σας, τις επιθυμίες του και τις αναπτυξιακές του ανάγκες. Αυτό ξέρει καλύτερα κάθε φορά την ποσότητα που χρειάζεται.
Dr Έρρικα Παπαβενετίου MD, Msc, GP
ΚΑΘΕ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΙΣΤΟΤΟΠΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ
